23 Mart 2010 Salı
20 Mart 2010 Cumartesi
Nevruz (Nowruz) bayrami ve 1389 Yili
Orginal Yazi: 2009/03/19
Nevruz dunyanin en eski milli ve halk torenidir, bu bayramin dogusu irandir, Bu bayram iranlilarin yanisira diger bolge halki tarafindan da kutlanir, nevruz ki latincede Nowruz olarak yazmak yaygindir, yeni gun – yeni yil anlamina gelir.Nowruz farsca kelimedir, Now = yeni ve Ruz = Gun anlamina gelir (bugunki farsca da ayni anlamdadir), nevruz bugun Iran ve Afganistan da yeni yil baslangicidir. Bugunun baslangici degisik kaynaklara dayanir, Bugun Persepolis kalintilarinda bu gunun kutlamalari ve saha hediye sunmalarinin kaya ustundeki resimlerini acikca gore bilirsiniz. Miladdan 538 yil once kurus iranin ilk padisahiydi ki Nevruzun resmi ve devlet tarafindan kutlanmasina emir Verdi!
Nevruz dunyanin en eski milli ve halk torenidir, bu bayramin dogusu irandir, Bu bayram iranlilarin yanisira diger bolge halki tarafindan da kutlanir, nevruz ki latincede Nowruz olarak yazmak yaygindir, yeni gun – yeni yil anlamina gelir.Nowruz farsca kelimedir, Now = yeni ve Ruz = Gun anlamina gelir (bugunki farsca da ayni anlamdadir), nevruz bugun Iran ve Afganistan da yeni yil baslangicidir. Bugunun baslangici degisik kaynaklara dayanir, Bugun Persepolis kalintilarinda bu gunun kutlamalari ve saha hediye sunmalarinin kaya ustundeki resimlerini acikca gore bilirsiniz. Miladdan 538 yil once kurus iranin ilk padisahiydi ki Nevruzun resmi ve devlet tarafindan kutlanmasina emir Verdi!
Bunlari bir yere birakip iran`da olan gelenekler ve iran tavimi hakkinda biraz bilgi vermek isterim.
Iran`da degisik Adet ve torenler yapilir ama ben sadece bugunki iranda yapilan seylere deginmek istiyorum.
Bunlarin bazilari nevruz`dan once yapilir, Evlerin tumu temizlerin yeni esyalar alinir halk kendine yeni giysiler alir ve…
Yilin son carsamba gecesine [b]Chahar Shanbe Soori [/b]denir, gencler ve cocuklar ates yakar ve atesin uzrinden atlar.
Nevruz gunu tum iranlilar evlerinde Haft Sin sofrasi kurallar,burada meydanlarda toplanma gibi bir gelenek yoktur, her kes evlerde ayileleriyle birlikte olur. Haft sin = yedi S = yeni adlari S baslayan yedi kalem sey sofraya konulur.
Haft sin sofrasi genellikle:
Sib = elma
Sir = sarimsak
Sekke = sikke
Senced = ?
Sabze = Yesillik (gecmisde evlerde yapilirdi ama simdi disaridan hazir olaak aliniyor)
Somag = ?
Samanoo= Semeni
Su icindeki kirmizi baliklar
Ayna
Mum yeri
Quran + hafizin Divani
Olusur.
Iran`da degisik Adet ve torenler yapilir ama ben sadece bugunki iranda yapilan seylere deginmek istiyorum.
Bunlarin bazilari nevruz`dan once yapilir, Evlerin tumu temizlerin yeni esyalar alinir halk kendine yeni giysiler alir ve…
Yilin son carsamba gecesine [b]Chahar Shanbe Soori [/b]denir, gencler ve cocuklar ates yakar ve atesin uzrinden atlar.
Nevruz gunu tum iranlilar evlerinde Haft Sin sofrasi kurallar,burada meydanlarda toplanma gibi bir gelenek yoktur, her kes evlerde ayileleriyle birlikte olur. Haft sin = yedi S = yeni adlari S baslayan yedi kalem sey sofraya konulur.
Haft sin sofrasi genellikle:
Sib = elma
Sir = sarimsak
Sekke = sikke
Senced = ?
Sabze = Yesillik (gecmisde evlerde yapilirdi ama simdi disaridan hazir olaak aliniyor)
Somag = ?
Samanoo= Semeni
Su icindeki kirmizi baliklar
Ayna
Mum yeri
Quran + hafizin Divani
Olusur.
Nevruz olduktan sonar halk buyuklerin evine gider ve buyuklar kucuklere bayramlik olarak Taze para verirler, bu paralarin seri No. genellikle arka arkaya olur.
Genellikle ayileler tatile de giderler. Conku 14 gun tatil vardir.
Ve son olarak Ferverdinin 13 gunu Sizdah Bedar (Sizdah = 13 ) olur,bugun takvimde Tabiyat gunu olarak yazilmis dorumda, bugun halkin tamamina yakini sehir disana ve parklara cikar ve bugunu disarida gecirip piknik yaparlar.
Iran`da devlet kurumlari ve bankalar 4 gun tatil olur ama fabrika – sirketler – universiteler vs 14 gun tatil olur,hatta gazete ve dergiler de faaliyetlerine ara verirler. Tv ve radiyolar da nevruza gore degisik prgramlar hazirlarlar.
Yaziyi uzatmak istemiyorum ama kac cumle de Iran takvimi hakkinda yazmak istyiyorum.
Iran Tavimi
Bildiginiz gibi dunyada resmi olarak az sayida takvim kullaniliyor, bazi diger takvimler (mesela Turk takvimler yada cin takvimi) vardir ama resmi olarak bir dunyada Miladi diye adlandirdigimiz takvim kullanilir, Araplar Hicri Kameri (ay takvimi) kullanir, ama Iran (+ Afganistan) Hicri şemsi takvimini kullanir. Bu takvim Jelali takviminden alinmis sadece yilin baslangici Hz. Peygamberin Mekke`den medineye hicret ettigi yildan baslanir.
Jelali takvimi dunyanin gunes etrafina donmekle isler. Jelali takvimi dunyanin en az hatasi olan takvimidir, Bu takvimin duzenleyenlerden biri Omer hayyamdir. Iran takvimi 4 Sezon`dan olusur, bunlar Bahar (ilk bahar) – Tabestan (yaz) – Payiz (son bahar) – Zemestan (kis) Nevruz baharin ve Ferverdin Ayinin ilk gunu dur, Nevruz gununde Gun ve gecenin suresi esit olur. Iran takviminde 12 Ay vardir. 70-80 yil once yapilan son duzenleymeyle ilk 6 ay (bahar ve yaz) 31 gun ve sonraki 5 ay 30 gun ve son ay 29 gun olur. Her 4 yildan bir son ay da 30 gun olur.
Iran aylari soyledir (21 mart baslar)
Bahar:
Farvardin
Ordibehesht
Khordad
Yaz:
Tir
Mordad
Shahrivar
Son bahar:
Mehr
Aban
Azar
Kis:
Dey
Bahman
Esfand
Her nevruzun zamani farklidir, Bu zaman Tehran (Tahran) gore hesaplanir.
Ilk yazinin sonu/
20 Mart Cumartesi gunuTahran Saatiyle 21:02:13 (turkiye saatiyle 19:32:13) Dunya guneş etrafindaki bir donuşunu daha sona erdirecek ve bahar başliyacak, Bu saatte (21:02:13) Iranda Nevruz bayramiyla birlikte Iran takvimine gore (hicri şemsi takvimi) 1388 yilini bitirip ve 1389 yilina girecek.
Gunler hatta haftalar oncesinden bayram icin hazirliklar her seviyede başladi, Ben bolum halinde Yeni yil Haziliklari ve yeni yil ile ilgili resimleri gondericegim.
Genellikle ayileler tatile de giderler. Conku 14 gun tatil vardir.
Ve son olarak Ferverdinin 13 gunu Sizdah Bedar (Sizdah = 13 ) olur,bugun takvimde Tabiyat gunu olarak yazilmis dorumda, bugun halkin tamamina yakini sehir disana ve parklara cikar ve bugunu disarida gecirip piknik yaparlar.
Iran`da devlet kurumlari ve bankalar 4 gun tatil olur ama fabrika – sirketler – universiteler vs 14 gun tatil olur,hatta gazete ve dergiler de faaliyetlerine ara verirler. Tv ve radiyolar da nevruza gore degisik prgramlar hazirlarlar.
Yaziyi uzatmak istemiyorum ama kac cumle de Iran takvimi hakkinda yazmak istyiyorum.
Iran Tavimi
Bildiginiz gibi dunyada resmi olarak az sayida takvim kullaniliyor, bazi diger takvimler (mesela Turk takvimler yada cin takvimi) vardir ama resmi olarak bir dunyada Miladi diye adlandirdigimiz takvim kullanilir, Araplar Hicri Kameri (ay takvimi) kullanir, ama Iran (+ Afganistan) Hicri şemsi takvimini kullanir. Bu takvim Jelali takviminden alinmis sadece yilin baslangici Hz. Peygamberin Mekke`den medineye hicret ettigi yildan baslanir.
Jelali takvimi dunyanin gunes etrafina donmekle isler. Jelali takvimi dunyanin en az hatasi olan takvimidir, Bu takvimin duzenleyenlerden biri Omer hayyamdir. Iran takvimi 4 Sezon`dan olusur, bunlar Bahar (ilk bahar) – Tabestan (yaz) – Payiz (son bahar) – Zemestan (kis) Nevruz baharin ve Ferverdin Ayinin ilk gunu dur, Nevruz gununde Gun ve gecenin suresi esit olur. Iran takviminde 12 Ay vardir. 70-80 yil once yapilan son duzenleymeyle ilk 6 ay (bahar ve yaz) 31 gun ve sonraki 5 ay 30 gun ve son ay 29 gun olur. Her 4 yildan bir son ay da 30 gun olur.
Iran aylari soyledir (21 mart baslar)
Bahar:
Farvardin
Ordibehesht
Khordad
Yaz:
Tir
Mordad
Shahrivar
Son bahar:
Mehr
Aban
Azar
Kis:
Dey
Bahman
Esfand
Her nevruzun zamani farklidir, Bu zaman Tehran (Tahran) gore hesaplanir.
Ilk yazinin sonu/
20 Mart Cumartesi gunuTahran Saatiyle 21:02:13 (turkiye saatiyle 19:32:13) Dunya guneş etrafindaki bir donuşunu daha sona erdirecek ve bahar başliyacak, Bu saatte (21:02:13) Iranda Nevruz bayramiyla birlikte Iran takvimine gore (hicri şemsi takvimi) 1388 yilini bitirip ve 1389 yilina girecek.
Gunler hatta haftalar oncesinden bayram icin hazirliklar her seviyede başladi, Ben bolum halinde Yeni yil Haziliklari ve yeni yil ile ilgili resimleri gondericegim.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
Kayıtlar
